ویندوز کاربردی‌ترین سیستم‌عامل دسکتاپ برای کاربردهای شخصی و اداری است. امروزه بیشتر رایانه‌های شخصی، دفاتر و سازمان‌ها از این سیستم‌عامل استفاده می‌کنند. ما در این مقاله به شما خواهیم گفت که ویندوز چیست و چه کاربردی دارد. با توجه به گسترش فزاینده استفاده از رایانه‌ها در زندگی افراد و جوامع امروزی، باید اعتراف کرد که نقش Windows به عنوان یکی از مهم‌ترین سیستم‌عامل‌ها غیرقابل انکار است. از ویژگی‌های برجسته Windows می توان به قابلیت سازگاری با سخت‌افزارهای مختلف، پشتیبانی گسترده از نرم‌افزارها و برنامه‌ها، راحتی استفاده و سادگی رابط گرافیکی آن اشاره کرد.
با ما تا انتهای این مقاله جذاب و کاربردی همراه باشید تا شما را با تعریف ویندوز چیست بیشتر آشنا کنیم و همچنین انواع مختلف سیستم عامل Windows (از اولین ویندوز تا آخرین ویندوز) را به شما معرفی کنیم.
سیستم عامل چیست؟
قبل از این که با Windows بخواهید آشنا شوید ابتدا باید در مورد معنی و مفهوم سیستم عامل به شما توضیح دهیم.
سیستم عامل (به انگلیسی Operating System) نرم‌افزاری است که مسئول مدیریت و کنترل منابع سخت‌افزاری و ارائه خدمات برنامه‌نویسی به برنامه‌ها و کاربران است. سیستم عامل به عنوان واسط بین سخت‌افزار و نرم‌افزار عمل می‌کند و وظایف اصلی آن شامل مدیریت و اجرای برنامه‌ها، مدیریت حافظه، مدیریت ورودی و خروجی، مدیریت فایل‌ها و امنیت سیستم است.
سیستم عامل‌ها دارای نسخه‌ها و ورژن‌های مختلفی هستند که هرکدام امکانات و ویژگی‌های جدیدی را به کاربران ارائه می‌دهند. هر سیستم عامل دارای مزایا و محدودیت‌های خاص خود است و بر اساس نیازها و کاربردهای موردنظر، می‌توان یکی از آنها را انتخاب کرد.
در حال حاضر سیستم عامل‌هایی همچون Windows ،Linux و Mac برای کامپیوترهای دسکتاپ و لپ تاپ‌ها وجود دارند. برای گوشی‌های تلفن همراه هم سیستم عامل Android و IOS از متداول ترین سیستم عامل هایی هستند که مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سیستم عامل ویندوز چیست؟
ویندوز (Windows) یک سیستم عامل گرافیکی است که توسط شرکت Microsoft توسعه یافته است. این سیستم عامل به کاربران اجازه می دهد بتوانند فایل های خود را مشاهده و ذخیره کنند، نرم افزارها و بازی های مختلف را اجرا کنند، فیلم تماشا کنند و همچنین امکان اتصال به اینترنت را فراهم می کند.
Windows محبوب ترین سیستم عامل برای رایانه های شخصی و اداری است که در سرتاسر دنیا از آن استفاده می شود.
چرا باید از سیستم عامل ویندوز استفاده کنیم؟
ویژگی‌هایی مانند رابط گرافیکی کاربرپسند، پشتیبانی از برنامه‌های کاربردی متنوع، قابلیت اتصال به اینترنت و شبکه‌های مختلف، تطابق با سخت‌افزارهای گوناگون و پشتیبانی از بازی‌های رایانه ای باعث شده تا Windows انتخاب اکثر کاربران برای سیستم عامل رایانه شخصی شود. امروزه بسیاری از شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای دولتی نیز از این سیستم عامل استفاده می‌کنند.
کاربرد ویندوز چیست؟
سیستم عامل ویندوز به عنوان قلب تپنده رایانه عمل می‌کند و کاربردهای مختلفی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد :
- کنترل و مدیریت سخت‌افزار کامپیوتر : Windows وظیفه کنترل تمام قطعات سخت‌افزاری مانند پردازنده، حافظه و دستگاه‌های ورودی/خروجی رایانه را بر عهده دارد.
- اجرای برنامه‌ها و نرم‌افزارها : به عنوان یک پلتفرم، اجازه اجرای برنامه‌های کاربردی مختلف را می‌دهد.
- اتصال به شبکه و اینترنت : قابلیت‌های شبکه سازی و اتصال به اینترنت را برای کاربران فراهم می‌کند.
- رابط کاربری : Windows با رابط گرافیکی کاربرپسند خود، امکان برقراری ارتباط بین انسان و رایانه را فراهم می‌آورد.
- ذخیره‌سازی اطلاعات : امکان ذخیره‌سازی اطلاعات در دستگاه‌های مختلف نظیر هارددیسک های داخلی و خارجی و یا حافظه های فلش مموری را برای کاربران فراهم می نماید.
نگاهی به تاریخچه ویندوز
در ادامه به شما نشان می دهیم چگونه Windows طی سال‌های گذشته به تکامل رسیده و به یکی از پراستفاده‌ترین سیستم‌عامل‌ها در جهان تبدیل شده است. مرور این تاریخچه همچنین به خوبی درک ما را نسبت به تأثیرات مثبتی که Windows بر روی صنعت فناوری اطلاعات و رایانه‌های شخصی دنیا گذاشته روشن می سازد.
سال 1975 – تاسیس مایکروسافت
تاریخچه ویندوز به تأسیس شرکت مایکروسافت توسط بیل گیتس و پل الن با هدف توسعه نرم‌افزارهای مختلف برمی‌گردد. در آن زمان، سیستم‌عامل‌ها معمولاً بر پایه MS-DOS طراحی میشدند و وابسته به خط فرمان (Command Prompt) بودند.
سال 1985 – Windows 1.0
مایکروسافت Windows 1.0 را با یک رابط گرافیکی معرفی کرد تا کاربران با دنیای سیاه و سفید MS-DOS خداحافظی کنند. این نسخه اولین گام در جهت ایجاد یک سیستم‌عامل با رابط کاربری گرافیکی بود.
سال 1987 – Windows 2.0
Windows 2.0 با چند برزورسانی در مقایسه با نسخه قبلی خود منتشر شد. این نسخه امکانات متعدد و پشتیبانی از برنامه‌های 32 بیتی را برای کاربران فراهم می کرد.
سال 1990 – Windows 3.0
Windows 3.0 تغییرات بسیار مهمی را در اجرای نرم‌افزارها و رابط کاربری ایجاد کرد و به اولین نسخه با پشتیبانی از برنامه‌های 32 بیتی تبدیل شد.
سال 1995 – Windows 95
عرضه Windows 95 به همراه رابط کاربری جدید و ارائه منوی استارت، یکی از تغییرات اساسی دنیای سیستم‌عامل‌ها را به وجود آورد. این نسخه همچنین ورود Windows به دنیای 32 بیتی را به طور کامل به همگان اعلام کرد.
سال 1998 – Windows 98
ویندوز 98 برزروسانی های عمده‌ای در عملکرد و پشتیبانی از دستگاه‌های سخت‌افزاری داشت و از فناوری‌های جدیدی مانند USB پشتیبانی می کرد.
سال 2001 – Windows XP
ویندوز XP به عنوان یکی از پرطرفدارترین نسخه‌های ویندوز در سال 2001 معرفی شد. این نسخه با پشتیبانی بلندمدت و پایداری بالایی که داشت، تغییرات بسیاری در رابط کاربری و همچنین ویژگی‌های جدید به کاربران ارائه داد.
سال 2007 – Windows Vista
Windows Vista در سال 2007 با تغییرات عمده در رابط کاربری و امنیت ویندوز و همچنین استفاده از Windows Aero برای ارائه تجربه کاربری بهتر معرفی شد.
سال 2009 – Windows 7
Windows 7 موفقیت‌های Windows XP را برای کاربران زنده کرد و تغییرات بهبودیافته‌ای در عملکرد و رابط کاربری از خود بر جای گذاشت.
سال 2012 – Windows 8
در این نسخه رابط کاربری با تغییرات بسیاری همراه بود و همچنین قابلیت پشتیبانی از تاچ اسکرین به Windows اضافه شد.
سال 2013 – Windows 8.1
در این نسخه کاربران شاهد تغییرات و بروزرسانی های کوچکی نسبت به نسخه 8 بودند و شامل تغییرات گسترده ای نبود.
سال 2015 – Windows 10
مایکروسافت ویندوز 10 را با راه‌اندازی مدل خدماتی خود و به روزرسانی‌های مداوم در جهت بهبود تجربه کاربری ارائه داد.
سال 2021 – Windows 11
ویندوز 11 تغییرات بزرگی در بهبود رابط کاربری، عملکرد و امنیت Windows به همراه داشت و تجربه جدیدی را برای کاربران به ارمغان گذاشت.
معرفی انواع نسخه های ویندوز (Windows Editions)
نسخه‌های مختلف ویندوز هر کدام امکانات و قابلیت‌های متفاوتی ارائه می‌دهند و بر اساس نیازهای مورد نظر کاربران انتخاب می‌شوند. در جدول زیر می توانید با برخی از نسخه های کاربری Windows آشنا شوید :
| نام نسخه ویندوز | توضیحات |
|---|---|
| Windows Home | نسخه Home برای کاربران خانگی و مصرف کنندگان عادی طراحی شده و امکانات پایه Windows را به این دسته از کاربران ارائه می‌دهد. |
| Windows Pro | نسخه Pro برای کاربران تجاری و حرفه‌ای طراحی شده و ضمن ارائه قابلیت‌های متعدد و پیشرفته‌تر، تنظیمات بیشتر و امنیت بالاتری دارد. |
| Windows Enterprise | نسخه Enterprise برای سازمان‌ها و شرکت‌هایی که امکانات امنیتی و مدیریتی بالاتری نیاز دارند مناسب است. |
| Windows Education | نسخه Education جهت استفاده در محیط‌های آموزشی و دانشگاهی طراحی شده و قابلیت‌های خاصی برای این حوزه ارائه می دهد. |
| Windows Pro for Workstations | نسخه Pro for Workstations برای کاربرانی طراحی شده که به منابع سخت‌افزاری بالایی نیاز دارند، مانند کاربران رشته های گرافیک و مهندسی. |
| Windows IoT | نسخه Windows IoT برای اینترنت اشیاء (IoT) طراحی شده و اغلب در هوش مصنوعی و اشیاء متصل به اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرد. |
جدیدترین ویندوز چیست؟
همانطور که بالاتر گفتیم، تا زمان نگارش این مقاله (شهریورماه 1402)، ویندوز ۱۱ (به انگلیسی: Windows 11 ) جدیدترین نسخه سیستم‌عامل Windows شرکت مایکروسافت است. این نسخه از ویندوز در ۲۴ ژوئن ۲۰۲۱ به صورت رسمی رونمایی شد.
ویندوز سرور چیست؟
ویندوز سرور (Windows Server) یک سیستم عامل است که توسط شرکت مایکروسافت به منظور اجرای وظایف سروری و مدیریت شبکه‌های کامپیوتری طراحی شده است. Windows Server به مدیران شبکه کمک می‌کند تا بتوانند منابع مختلف را در یک شبکه مدیریت کرده و از خدمات متنوعی از جمله ذخیره‌سازی اطلاعات، اشتراک‌گذاری فایل، مدیریت کاربران، برقراری امنیت، مدیریت حجم بالایی از داده ها و بسیاری از خدمات دیگر استفاده کنند.
آشنایی با انواع ویندوز سرور
نسخه های مختلفی از سیستم عامل Windows Server طی سال‌های گذشته منتشر شده که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند. در ادامه نسخه‌های معروف ویندوز سرور که تا به حال ارائه شده است را به شما معرفی خواهیم کرد :
| نسخه ویندوز سرور | ویژگی‌های مهم |
|---|---|
| Windows Server 2003 | ارتقاء امکانات Active Directory، افزایش امنیت، بهبود IIS و استفاده از DNS |
| Windows Server 2008 | عملکرد و پایداری بهتر، ارائه قابلیت Hyper-V، ارتقاء امنیت و فایروال |
| Windows Server 2012 | واسط کاربری مدرن، ارتقاء قابلیت Hyper-V، بهبود ذخیره‌سازی با ReFS |
| Windows Server 2016 | پشتیبانی از Docker و کانتینرهای ویندوز، ارتقاء Hyper-V و ReFS |
| Windows Server 2019 | ارائه امکانات ابری با ادغام Azure، پشتیبانی از Kubernetes و ارتقاء امنیت |
| Windows Server 2022 | پشتیبانی از محیط‌های Hyper-V و ارائه امکانات مدیریتی پیشرفته |
زبان ویندوز چیست؟
زبان‌های اصلی برنامه‌نویسی که برای طراحی برنامه‌ها و نرم افزارهای ویندوزی مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از :
- زبان ++C : یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین زبان‌های برنامه‌نویسی Windows است. جالب است بدانید بسیاری از بخش‌های مهم ویندوز با این زبان نوشته شده است.
- NET Framework. : نسخه‌ای از ++C است که توسط مایکروسافت برای پلتفرم NET. توسعه داده شده است. این زبان در حال حاضر یکی از پرکاربردترین زبان‌ها برای توسعه برنامه‌های ویندوزی است.
- VB.NET (Visual Basic .NET) : زبانی ساده برای توسعه رابط کاربری و برنامه‌های تحت Windows .
- Visual Basic : نسخه قدیمی‌تر VB.NET که هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- زبان پایتون (Python) : زبانی که محبوبیتش روز به روز در حال افزایش است و امکانات خوبی برای توسعه Windows فراهم می‌کند.
تفاوت ویندوز و لینوکس در چیست؟
مالکیت و مدل توسعه
ویندوز توسط شرکت مایکروسافت توسعه یافته است و مالکیت خصوصی دارد، اما لینوکس توسط جامعه ای از برنامه نویسان در سرتاسر دنیا توسعه می‌یابد و منبع باز است. هر کسی می‌تواند در توسعه لینوکس مشارکت کند.
هزینه
ویندوز به صورت تجاری عرضه می‌شود و استفاده از آن پولی است در صورتی که اکثر توزیع‌های لینوکس رایگان هستند اما برخی نسخه‌های تجاری لینوکس پولی هستند.
رابط کاربری
ویندوز رابط گرافیکی کاربرپسندی دارد و بر مبنای صفحات و منوها طراحی شده است. لینوکس در ابتدا بر پایه خط فرمان بود اما حالا رابط گرافیکی هم دارد.
امنیت
به طور کلی لینوکس نسبت به ویندوز از نظر امنیتی پایدارتر است چرا که به صورت متن باز توسعه می‌یابد. Windows آسیب‌پذیرتر است چون کدهای آن بسته است و تنها توسط متخصصین شرکت مایکروسافت توسعه داده می شود.
کاربرد
سیستم عامل Windows بیشتر برای کاربران خانگی و شرکت ها مناسب است، اما سیستم عامل Linux برای سرورها، تجهیزات شبکه و مانند آن مناسب تر است.
نصب ویندوز چگونه است؟
نصب ویندوز به معنای نصب سیستم عامل Windows بر روی یک کامپیوتر یا دستگاه است. این فرآیند به طور خلاصه شامل اجرای مجموعه اقداماتی است که در نهایت منجر به نصب سیستم عامل ویندوز بر روی رایانه شما خواهد شد.
برای این منظور شما به یک DVD یا یک فلش مموری با توانایی بوت شدن (Bootable) نیاز دارید که باید دارای فایل‌های نصب ویندوز باشد. سیستم کامپیوتری یا رایانه ای که می‌خواهید Windows را روی آن نصب کنید، حتما باید مشخصات سخت افزاری حداقلی مورد نیاز برای نصب ویندوز را داشته باشد. سپس با در اختیار داشتن Product Key که به منزله لایسنس استفاده از محصول می باشد (به طور کلی گفته شد و در ایران کاربردی ندارد!)، می‌توانید Windows را به سادگی نصب کرده و سیستم عامل خود را فعال کنید.
در این مقاله از وبلاگ مشهدهاست به طور کامل به سوال ویندوز چیست پاسخ دادیم و شما را با تاریخچه، کاربرد و انواع نسخه های Windows آشنا کردیم. همچنین در مورد تفاوت ویندوز و لینوکس، معرفی انواع Windows Server و چگونگی نصب ویندوز صحبت کردیم. امیدواریم که این مقاله برای شما کاربردی بوده باشد.
در صورت تمایل اگر نظر، سوال، انتقاد و یا پیشنهادی داشتید می توانید در بخش دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.
